Những ngày đông lạnh giá, được thưởng
thức bánh xèo dân dã, được hòa quyện tất cả khí trời, đất và tâm tình
của người làm ra nó, để cảm nhận sự tinh tế khéo léo trong từng miếng
bánh mới thấy hạnh phúc đôi khi đơn giản biết bao.
Bánh xèo là món ăn dân dã rất quen thuộc với nhiều người, những ai đã từng ăn qua món bánh này, khó có thể mà quên được hương vị đậm đà đầy chất dân dã của nó.
Không biết có phải vì góp mặt trong hàng ngũ “bánh ngon” của ẩm thực đã lâu hay không mà bánh xèo hiện nay đã có rất nhiều loại, từ cái bánh xèo truyền thống nhân tôm thịt cho đến nhiều loại bánh xèo có nhân là nấm, thịt bò, giá đỗ… Có nơi, bánh xèo là những chiếc bánh thật lớn, to ngang một chiếc gối trẻ em, mỗi lần ăn phải chia thành 5-7 phần mới xuể. Có nơi, lại là bánh xèo bé xiu xiu, mỗi cái chỉ nằm thọt lỏm trong lòng chiếc đĩa nhỏ. Hoặc có nơi thì chế biến bánh xèo vỏ dày, nhân "chất" với tôm to, thịt bò miếng lớn. Một số nơi khác lại làm bánh xèo vỏ mỏng tang, điểm thêm vài con tép và nhân chủ yếu chỉ gồm giá đỗ...
Mặc dù không phải là đặc sản độc quyền của vùng đất nào, nhưng có lẽ ngon và nổi tiếng hơn cả là bánh xèo của vùng sông nước Đồng Tháp.
Làm bánh xèo không khó, tuy nhiên để có một chiếc bánh xèo giòn, ngon thì đòi hỏi sự công phu, cầu kỳ, phải có bí quyết riêng và sự khéo léo của mỗi người. Người tráng bánh phải thật nhanh tay và ước lượng thời gian chính xác thì bánh mới mỏng và giòn đều. Bánh xèo đúng điệu phải có tiếng kêu "xèo" khi vừa cho bột vào. Bạn phải đợi chảo thật nóng, cho dầu ăn vào, chờ dầu sôi mới đổ bánh. Khi bánh chín gấp đôi lại, đặt dưới bánh trong một cái đĩa có lót lá chuối để khỏi dính giữa bánh này và bánh kia. Bánh ăn kèm với rau xà lách, cải bẹ xanh, rau thơm các loại.
Để bánh đủ vị ngon thì nước chấm cũng đóng vai trò rất quan trọng. Nước mắm ngon phải có ớt cay, tỏi thơm, chanh, đường sao cho vừa ăn.
Một đĩa bánh đặt lên bàn cùng với đĩa rau sống và chén nước chấm đỏ ớt trông thật đơn giản nhưng lại hấp dẫn. Ăn nóng là điều bắt buộc với chiếc bánh xèo nên khi bánh vừa lấy ra khỏi chảo là phải đến ngay tay người ăn. Tiếng “xèo xèo” của bột chiên trên lửa, những làn khói bốc lên như còn vương vấn trên mặt bánh vàng ươm. Ăn bánh cũng phải ăn bằng tay, bởi có dân dã như thế mới thưởng thức trọn vẹn cái hương vị độc đáo của món bánh xèo.
Thưởng thức bánh xèo không đơn giản chỉ là cảm nhận vị ngon mà tiến xa hơn là cả một nghệ thuật chắt lọc tinh túy. Tai nghe được tiếng bột “xèo” trên mặt chảo nóng, nghe tiếng rôm rốp giòn tan khi bẻ và nhai bánh. Mũi ngửi hương thơm lừng tỏa ra từ những chiếc bánh nóng hổi. Mắt nhìn được đủ sắc màu vàng óng của bánh, xanh mượt mà của rau và đỏ au của nước mắm ớt. Cuộn miếng bánh xèo từ từ cho vào miệng, vị ngọt của bột hòa cùng vị ngọt của tép, thịt, vị béo của mỡ vừa được đưa đẩy chạm đến ngưỡng của độ ngậy. Tức khắc mùi vị của cải bẹ xanh, thơm nồng của rau thơm hoà quyện đưa vị béo bay đi. Bao nhiêu hương vị mặn, ngọt, chua, cay như thay nhau đánh thức toàn bộ vị giác của người thưởng thức.
Ngày nay, nhiều nhà hàng ra đời với không biết bao nhiêu "cao lương mỹ vị", nhưng vẫn rất nhiều người tìm đến thưởng thức món ăn đơn sơ mà tinh tế như bánh xèo, để thấy một chút nét quê vẫn còn hiện hữu đâu đây.
